Το 465/4 π.Χ. οι Αθηναίοι, για να φέρουν πίσω «με το κακό» πλέον τους Θασίτες οι οποίοι αγανακτισμένοι αποχώρησαν από τη Δηλιακή Συμμαχία, έστειλαν στόλο στην Θάσο. Στη ναυμαχία που ακολούθησε νίκησαν και αποβιβάστηκαν στο νησί σε μια πολιορκία που θα διαρκούσε ως το 462 π.Χ. Ταυτόχρονα όμως, οι Αθηναίοι, κινήθηκαν και χερσαία. Το γειτονικό Παγγαίο αποτελούσε από καιρό ένα ελκυστικό έπαθλο για τις αθηναϊκές βλέψεις, με τα πλούσια μεταλλεία χρυσού, αργύρου αλλά και την ξυλεία για να καταστεί ένας γενναίος «αιμοδότης» στη συνέχιση της αθηναϊκής ηγεμονίας. Στα εδάφη αυτά βρισκόταν οι Ηδωνοί, μια ισχυρή θρακική φυλή από τις δεκάδες στον ευρύτερο χώρο της τότε γεωγραφικής Θράκης και Μακεδονίας.
Η Ηδωνία εκτεινόταν από τη λίμνη του Αχινού και τις εκβολές του Στρυμόνα μέχρι τον Νέστο. Με σημερινά όρια, είναι το μεγαλύτερο μέρος του νομού Δράμας και Καβάλας καθώς και το ΝΑ τμήμα του νομού Σερρών. Οι Ηδωνοί είχα δώσει δείγμα της σκληροτράχηλης φύσης τους 30 περίπου χρόνια νωρίτερα, το 497/6 π.Χ. Τότε, είχαν «αφανίσει» (Ηρόδοτος 5.126.2 « ἐκ δὲ ταύτης ὁρμώμενος ἀπόλλυται ὑπὸ Θρηίκων αὐτός τε ὁ Ἀρισταγόρης καὶ ὁ στρατὸς αὐτοῦτους») τους Μιλήσιους που τους πολιορκούσαν στη Μύρκινο υπό τον Αρισταγόρα πραγματοποιώντας αιφνιδιαστική έξοδο από την πόλη σκοτώνοντας μάλιστα και τον ίδιο τον Αρισταγόρα.
Οι Αθηναίοι έστειλαν στον Στρυμόνα 10.000 αποίκους υπό τον Λέαγρο και τον Σωφάνη (Ηρόδοτος 9.75.1),δικούς τους και από την υπόλοιπη συμμαχία, εκ των οποίων οι 2.500 με 3.000 στρατιώτες*, οπλίτες και ψιλοί πεζοί κυρίως πιθανότατα, για να εγκατασταθούν στην τότε ονομαζόμενη πόλη Εννέα Οδοί, τη σημερινή Αμφίπολη. Αν μη τι άλλο, οι συνολικοί αριθμοί δείχνουν ότι η Αθήνα είχε σκοπό να πατήσει για τα καλά το πόδι της στην περιοχή και να αποτελεί μια μόνιμη φύλαξη τροφοδοσίας για τη μητροπόλη και μια σταδιακή ίσως επέκταση σε γειτονικά σημεία. Η πόλη κυριεύτηκε εύκολα και οι Ηδωνοί αναγκάστηκαν να καταφύγουν στα ενδότερα της Θράκης. Η συνέχεια δεν ήταν όμως η ανάλογη.
Καθώς το αθηναϊκό σώμα άρχισε να κινείται προς τα Β/ΒΑ εκει που βρίσκεται η σημερινή Νέα Ζίχνη, η ενέδρα είχε στηθεί. Χιλιάδες Θράκες από τις γειτονικές φυλές, οι οποίοι θεωρούσαν την εγκατάσταση της αποικίας ως γεγονός που αργά ή γρήγορα θα αποτελούσε και δικό τους πρόβλημα, συνέρρευσαν για να αντιμετωπίσουν τους Αθηναίους. Στον Δραβήσκο επιτέθηκαν. Οι πάντα πολυπληθείς, ψηλοί και ορμητικοί Θράκες, οπλισμένοι με τις επιβλητικές ρομφαίες, τα τσεκούρια, τους ακινάκες (ξίφη) τα ακόντια και την πέλτη ανά χείρας κατέπεσαν σαν κεραυνός πάνω στους Αθηναίους που σίγουρα δεν περιμέναν κάτι τέτοιο.
Η συντριβή ήταν ολοκληρωτική αφού το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε αμέσως και οι επιζώντες ήταν ελάχιστοι - σύμφωνα με τον Θουκυδίδη (1.100.3) «καταστράφηκαν» : «.. διεφθάρησαν ἐν Δραβησκῷ τῇ Ἠδωνικῇ ὑπὸ τῶν Θρᾳκῶν ξυμπάντων..». Οι Αθηναίοι θα χρειάζονταν είκοσι εννέα ολόκληρα χρόνια (437/6 π.Χ.), για να έρθουν ξανά προς ίδρυση της αποικίας με επικεφαλής τον Άγνωνα του Νικίου, όταν και έδιωξαν οριστικά πλέον τους Ηδώνες χτίζοντας και οχυρώνοντας την πόλη δίνοντας το σημερινό όνομα Αμφίπολη επειδή ο ποταμός Στρυμονας την περιβρεχει και από τις 2 πλευρές (Θουκ. 4.102.3).
Πηγές :
Ηρόδοτος «Ἱστορίαι».
Θουκιδίδης «Ἱστορίαι».
*Η Meiggs Russell στο «Athenian Empire» . (εκδ. Οξφόρδης, 1972) αναφέρει ότι η στρατιωτική ακολουθία ήταν μόλις 300 άνδρες, αλλά είναι απίθανο σε ένα τόσο αφιλόξενο και επικίνδυνο περιβάλλον για ένα τόσο μεγάλο τμήμα αποίκων της τάξης των 10.000 να φυλάσσεται από τόσους λίγους. Αν ο αριθμός είναι αληθινός θα αφορά πιθανόν μόνο τους οπλίτες και αυτό με επιφύλαξη. Ο Fred Eugene Ray απο την άλλη, στο «Land Battles in 5th Century B.C. Greece» (εκδ. McFarland, 2008) κάνει λόγο για 2.500 με 3.000 φάλαγγα οπλιτών κάτι που κάνει την καταστροφή πρώτου μεγέθους.
