Ο Θησαυρός του Παναγκιουρίστε. Η θρακική μικροτεχνία στο απόγειό της.

Μια εκπληκτική συλλογή 9 σκευών απο ατόφιο χρυσάφι βάρους 6,164 κιλών, η οποία χρονολογείται στα τέλη 4ου και αρχές 3ου αιώνα και άνηκε σε άρχοντα της θρακικής φυλής των Οδρυσών, πιθανότατα στον βασιλιά Σέυθη Γ'(331-300 π.Χ.)

Αποτελείται από μια φιάλη, έναν περίτεχνο αμφορέα, ανθρωπόμορφες οινοχόες και ζωόμορφα ρυτά. Ανακαλύφθηκαν τυχαία από 3 αδέλφια, τους Πάβελ, Πέτκο και Μιχαήλ Ντέικοφ στις 8 Δεκεμβρίου 1949 σε απόσταση 2 χλμ από την πόλη Παναγκιουρίστε(με ρίζα από την ελληνική λέξη «πανηγύρι»). Θεωρήθηκε από τον Χόφμαν Χέρμπερτ ως «ο πλουσιότερος θησαυρός που έχει ανακαλυφθεί στην Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο».

Στον αμφορέα διακρίνεται ο Ηρακλής να πνίγει τα δύο φίδια, ένας γενειοφόρος σάτυρος και ένοπλοι πολεμιστές να χορεύουν. Οι λαιμοί και των τριών οινοχόων που σχηματίζονται ως γυναικεία κεφάλια είναι επιμήκεις και ομοιόμορφοι και τελειώνουν με ένα πυθμένα που διευρύνεται στο κάτω άκρο και με σώματα σφιγκτήρων στα επάνω άκρα των λαβών . Τα γυναικεία στολίδια για τα μαλλιά, τα περιδέραια, καθώς και το κράνος σε μία από τις κεφαλές των Αμαζόνων έχει την αίσθηση «ανακούφισης».

Οι ρυτοί είναι εξαιρετικής τεχνοτροπίας και σ' αυτούς διακρίνονται θεοί του Ολύμπου όπως η Ήρα, ο Απόλλωνας, η Αθηνά, η Αφροδίτη και η Άρτεμη, αλλά και άλλα πρόσωπα από την ελληνική μυθολογία όπως ο Θησέας, ο Ηρακλής και μια Νίκη με ανοιχτά τα φτερά της. Τα ονόματα των θεών είναι χαραγμένα στο κεφάλι τους.Η εκπληκτική φιάλη έχει διάμετρο 25 εκ. και βάρος 0,846 κιλά. Υπάρχουν 4 ομόκεντροι κύκλοι με 24 διακοσμητικά στοιχεία γύρω από τον ομφαλό.

Υπάρχουν δύο βασικές υποθέσεις σχετικά με την προέλευση του Θησαυρού Παναγκιουρίστε.Βασίζονται στα σκαλισμένα γράμματα σε ορισμένα από τα σκεύη, τα οποία θεωρούνται ότι σημαίνουν τις μονάδες μέτρησης του χρυσού. Σύμφωνα με μια εκτεταμένη διατριβή, τα σημάδια ανήκουν στο μετρικό σύστημα που χρησιμοποιείται στη Μικρά Ασία, στην πόλη Λάμψακο. Άλλοι μελετητές όμως έχουν ανακαλύψει ότι ένα παρόμοιο σύστημα χρησιμοποιήθηκε στο εσωτερικό της Θράκης, οπότε το πιο πιθανό είναι η τοπική προέλευση του θησαυρού. Τα αντικείμενα ταξιδεύουν συνήθως ανά την υφήλιο στα σπουδαιότερα μουσεία και για τις ανάγκες των επισκεπτών έχουν δημιουργηθεί 2 σειρές από πιστά αντίγραφα.